Mantıksal Operatörler etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor.
Mantıksal Operatörler etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor.

PHP'de Operatörler

Operatörler değerler ve değişkenler üzerinde işlem yaparak düzenlememiz, sağlayan özel karakterlerdir. Tüm programlama dillerinde olduğu gibi PHP'de de standart atama operatörleri bulunmaktadır. Operatörler; aritmetik, işaret, karşılaştırma ve mantıksal olarak dört gruba ayrılır.

Aritmetik Operatörler : Temel matematiksel hesaplamaları yapmak için kullanılan operatörlerdir.

% operatörü bir sayının başka bir sayıya bölümünden kalanı vermektedir.
++ operatörü bir değişkenin değerini 1 arttırmakta kullanılır,
-- ise aynı şekilde 1 azaltmakta kullanılır.

Not: $x++ ifadesi ile ++$x ifadesi uygulamada farklı sonuçlar vermektedir. $x++ ifadesi önce $x değişkenini kullan sonra 1 arttır, ++$x ifadesi ise önce 1 arttır sonra $x değişkenini kullan anlamına gelmektedir.

Örnek 1:
<?php
$a = 5;
$b = 3;
$c = 2;
$s = $a + $b - $c;
echo $s;
?>
Örnekte çıktı olarak ekranda 6 yazacaktır.

Not: Kod üzerinde işlem önceliği aynen matematikte olduğu gibi; önce çarpma ve bölme, sonra toplama ve çıkarma işlemi şeklindedir.

Örnek 2:
<?php
$x=10;           // x değişkeni oluşturduk ve değer olarak 10 verdik.
$y=5;            // y değişkeni oluşturduk ve değer olarak 5  verdik.
$carpma=$x*$y;   // carpma değişkenimizi oluşturduk ve değişkenlerimizi çarptık.//
$toplam=$x+$y;   // toplam değişkenimizi oluşturduk ve değişkenlerimizi topladık.//
$cikarma=$x-$y;  // cikarma değişkenimizi oluşturduk çıkarma işlemini gerçekleştirdik.//
$bolme=$x/$y;    // bolme değişkenimizi oluşturduk bölme işlemini gerçekleştirdik.//
$kalan=$x%$y;    // kalan değişkenimizi oluşturduk ve mod operatörü ile kalanı bulduk.//
echo"Çarpım : $carpma <br>";
echo"Toplam : $toplam <br>";
echo"Çıkarma : $cikarma <br>";
echo"Bölme : $bolme<br>";
echo"Kalan : $kalan<br>";
?>
Örnek 2 çıktısı:
Çapım : 50
Toplam : 15
Çıkarma : 5
Bölme : 2
Kalan : 0


SQL'de Mantıksal Operatörler (Logical Operators)

Mantıksal operatörler iki karşılaştırma işleminin sonucunu birleştirmek için kullanılır.
  • AND her iki taraf da True ise True, diğer durumlarda True değerini verir. Birleştirilen koşulların tümüne uyan kayıtları bize listeler.
  • OR Her iki taraf da False ise False, diğer durumlarda True değerini verir. Tanımladığımız koşullardan en az bir tanesine uyan kayıtları listeler. 
  • BETWEEN ifadesi de AND operatörü ile aynı işlemleri gerçekleştirebilmektedir. 
  • NOT operatörü ise kendisinden sonra gelen koşulu sağlamayan kayıtları listeler. 
NOT : Örnek sorgulamalarda Northwind Database'i kullanacağım. bk: Nortwind Database Kurulumu
Örnek Sorgu AND : SELECT OrderID, ShipName FROM Orders WHERE CustomerID LIKE '%EN%' AND ShipVia=3
(Orders tablosunda CustomerID değerinin içinde “EN” ifadesi geçenleri ve ShipVia değeri 3’e eşit olan verilerin tamamını listeler.)
 
 
Örnek Sorgu OR :  SELECT OrderID, ShipName, ShipVia FROM Orders WHERE OrderID LIKE 'q2313qwe12' OR ShipVia=3
(Orders tablosunda OrderID değeri 'qwe2313qwe12' değerini içerenler ya da ShipVia değeri 3’e eşit olan değer varsa sorguyu çalıştır, verileri listele.)


Örnek Sorgu NOT : SELECT OrderID, ShipName, ShipVia FROM Orders WHERE NOT (ShipVia=3 OR ShipVia=2)
(Orders tablosunda ShipVia değeri 2 ya da 3 olmayan değerleri listeler.)
 

Örnek Sorgu BETWEEN : SELECT  OrderID, OrderDate FROM Orders WHERE  OrderDate Between '1/1/1996' And '1/1/1998'
(1 Ocak 1996  ile 1 Ocak 1998 tarihleri arasındaki siparişleri listelemek isteyelim.)
 
 
NOT :
Parantez kullanımı ikiden fazla koşul olması durumunda koşulların öncelik sırasını belirler.
Parantez kullanılmaması durumunda SQL önce NOT, sonra AND ve en son da OR mantıksal operatörünü işler.